واژۆ
ئەمساڵ لە رۆژی جیهانی ژینگەدا رێكخراوی نەتەوە یەكگرتوەكان مەترسییەكانی پلاستیك دەخاتەڕو و كردویەتی بە دروشمی ئەو ساڵڕۆژە.
رێكخراوی نەتەوە یەكگرتوەكان هۆكارەكانی دەستنیشانكردنی پلاستیك و مەترسییەكانی لەسەر ژینگەو هەڕەشەكردن لەسەر ژیانی مرۆڤایەتی خستۆتەڕوو پێیوایە، پلاستیك زیاتر لە نەوت و گاز بەرهەم دەهێنرێت، تا پلاستیكەكان زیاتر پرۆسێس بكرێن پێویستی بە نەوت و گاز زیاتر دەبێت و قەیرانی كەشوهەوا توندتر دەبێت.
نەتەوە یەكگرتوەكان پێشیوایە بەرهەمە پلاستیكیەكان بە درێژایی تەواوی خولی بەرهەمهێنان گازی گەرمخانەیی دەردەكەن، ئەگەر سنوردار نەكرێن ئەوا ئەو دەردانانە دەتوانن بگاتە 19%ی كۆی دەردانی گازی ژەهراوی كە لە رێككەوتنی پاریسدا رێگەپێدراوە بۆ سنورداركردنی بەرزبونەوەی پلەی گەرمی بۆ خوار 1.5 پلەی سەدی.
دەشڵێت جیهان ساڵانە بڕی زیاتر لە 400 ملیۆن تۆن پلاستیك بەرهەم دەهێنێت و لەو بڕەش كەمتر لە 10%ی ریسایكڵ دەكرێتەوە، هەروەها بەپێی راپۆرتە پزیشكییەكان زانایان پاشماوەی پلاستیكیان لە خوێنی مرۆڤدا دۆزیوەتەوە تەنانەت لە منداڵدانی ژنانیشدا دۆزراوەتەوەو بابەتی پلاستیك لە كۆنترۆڵ دەرچوە لە خاك و خۆڵ و ئاو و هەوا و لەشی مرۆڤیشدا هەیە.
زانایان دەڵێن، مەترسی پلاستیك لەوەدایە كە سەدان ساڵی دەوێت بۆ شیبوونەوە، لە ئێستا پلاستیك بووەتە یەكێك لە كێشە گەورەكان بۆ ژینگە و كەشوهەوا و وڵاتی جیهان دەڵێن، كە ریسایكڵی دەكەنەوە بەڵام لە راستیدا تەنها 10%ی پلاستیك لە جیهاندا ریسایكڵ دەكرێتەوە.
